تصویر |
| شرح: |
مرتضی خان محجوبی به شهادت گذشتگان و اسناد مکتوب از دو جهت حایز اهمیت است :
۱-از لحاظ نوازندگی؛ کسی در پیانو مثل او نبوده و نخواهد بود.
۲-از نظر پر کاری؛ اگر پر کارترین هنرمند رادیو نباشد یکی از پر بارترین آن هاست.
مرتضی خان از آن دسته از هنرمندان مکتب نرفته ولی خط نوشته است که سر پنجه سحر امیز و آبشار روان احساسش نغمه خوان دل عاشقان شد او این ساز را از مادرش آموخت .توانایی او به قدری بود که پیش درامد اصفهان ساخته درویش را بدون اموزش نواخت. برای بارور کردن استعدادش نزد دو استاد بزرگ آن زمان به شاگردی رفت در حالی که هنوز شش سال بیش نداشت. اساتید وی سلطان حسین خان هنگ آفرین و محمود مفخم الممالک بودند. هنگ آفرین از تحصیلکرده های موسیقی نظام بود. نزد میرزا عبدا.. ردیف کار کرده بود و از نوازندگان بنام سه تار درآن زمان بود. مرتضی خان شیوه های خاص نوازندگی پیانو را نزد مفخم آموزش دید و معلومات ردیفی خود را نزد هنگ آفرین تکمیل کرد. در ضمن نزد حاج خان ضربی به یاد گیری تنبک و اصول تصانیف پرداخت. قوت و مایه بی نظیر سازش حاصل بهره وری از این ایام بوده است. منزل انها مکان تجمع اساتید و موسیقی دانان مشهور آن زمان بودمرتضی خان دارای استعداد و توانایی غیر قابل وصفی در ساز زدن داشت. حضور در کنار استادانی زبده و تلاش بی حدش از وی نوازنده ای اعجوبه و قهار ساخت. تا جایی که در ده سالگی به همراه آواز عارف قزوینی کنسرتی در سینما لاله زار برگذار کرد. در ده سالگی به همراه برادرش رضا محجوبی(که از نوازندگان ویلون و آهنگ سازان به نام ولی گمنام آن زمان بود ودر اواخر عمرش به دلیلی نا معلوم مجنون شد)در کافه پدرش که محل آمد و شد اعیان در لاله زار بود پیانو مینواخت. وی در دوازده سالگی موفق شد ردیف دوره عالی را به اتمام برساند ودر سیزده سالگی متکفل خانواده ای چهارده نفره شده بود. وی ۱۳۰۷ برای ضبط صفحه به بیروت و حلب (در سوریه) رفت و بیش از ۱۰۰ صفحه با آواز تاج اصفهانی -بدیع زاده-وزیری-ضرابی -بنان-حکمت شعار و... و نوازندگی ابوالحسن صبا و حسین یاحقی(دایی پرویز یاحقی)و ارسلان درگاهی و شهنازی پر کرده است.
زندگی مرتضی محجوبی همانند دیگر هنرمندان آن زمان با آرامی و سلامت همراه نبود و اجتماع سفله و کرکس صفت او را نیز از گزند خود مصون نداشت و آن رفاه و آرامشی را که لازمه رسیدن به اوج است برای او محیا نکرد.
خصوصیات ساز مرتضی محجوبی:
۱-کوک: کوک مرتضی خان بر پایه پرده ها و فواصل خاص موسیقی ایرانی بود
۲-اصالت نوازندگی: حفظ سبک اصیل ایرانی در اجرای ماهرانه نوانس ها .(همان طور که میدانید نوانس ها و تزینات از ارکان مهم واصلی سازهای ایرانی است و به مقتضای ساختمانشان این صدا ها به راحتی قابل اجرا است.ولی در ساز پیانو بسیار مشکل و یا غیر ممکن است)
۳-ضرب شناسی:تسلط در اجرای آوازها و تصانیف و نمایش ضرافت آنها از طریق مالش ها و تکیه ها
این نوازنده گمنام پیانو در سال ۱۳۳۴ قبل از شلیک توپ سال نو در تنهایی و فراموشی در انزوای خود به آسمان بال گشود و خبر مرگش یک هفته بعد به علت سال نو به دوست داران موسیقی اعلام شد و مزارش در کنار بانو قمر الملوک وزیری در گورستان ظهیر الدوله است. روحش شاد و یادش گرامی باد.
منبع سایت رادیو گلها
|