تصویر |
| شرح: |
ابراهیم بوذری خوشنویس، ادیب، موسیقی دان و خواننده ایرانی است که در سال 1274 شمسی بدنیا آمد . وی در شرعیات و قضا از علمای بزرگ زمان خود اجازه نامه دریافت کرد خوشنویسی و آواز را از استادان بنامی آموخت. وی از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان ایران به شمار می‌رود. آثار وی تلفیقی از هنر و ذوق ادبی و عرفانی اوست. ابراهیم بوذری در سال 1365 چشم از جهان فرو بست.
در سال 1274 شمسی در طالقان چشم به جهان گشود. پدرش مکتب دار و پدر بزرگش ملقب به سلطان محمد ،خوشنویس و کاتب قرآن کریم بود .
وی از همان کودکی با موسیقیدانان بزرگ اواخر عهد مظفری آشنایی یافت و علاقه مند جدی هنر تعزیه خوانی شد؛ ازینرو مدتی نزد تعزیه خوان بزرگ آن زمان ، اقبال آذر (1245ـ1350 ش ) ظرائف تعزیه خوانی و ردیفهای آوازی مکتب تبریز را فرا گرفت ؛ چندی نیز از تعالیم شیخ حبیب الله شمس الذاکرین کاشی و میرغرّای تعزیه خوان بهره برد و به تصریح خود، پس از اقبال از میرغرّا تأثیر گرفته است .
بوذری به واسطة میرغرا بود که با تعزیه خوانان معروف وقت چون ، حبیب الله اَسْب بَمَردی ، میرزا حسینعلی شهریاری و سیدبلال صمغ آبادی ، آشنا شد.
بوذری در سنین جوانی تعزیه خوانی می کرد، اما با افزایش سن و ورود به مشاغل دولتی ، از اجراهای جمعی کناره گرفت . وی مدتی نیز ردیفهای سازی را نزد ابوالحسن صبا آموخت و با تفاوتهای اساسی اجرای ردیفِسازی و ردیف آوازی آشنا شد؛ مدتی نیز نزد حسین طاهرزاده ، استاد بلامنازع مکتب آواز اصفهان ، درس گرفت.
به موازات فعالیتهای خود در زمینة موسیقی ، در دبیرستانهای مشهور تهران ، چون تمدن و اسلام ، و از 1327 ش در دانشکدة معقول و منقول به تدریس و تعلیم خط پرداخت . همچنین برای حفظ و گسترش هنر خوشنویسی ، به همراه چند تن از بزرگان خوشنویسی ، انجمن خوشنویسان را دایر کرد. وی بیش از سی سال ، تا هنگام بازنشستگی در 1341 ش ، کارشناس خط در وزارت دادگستری و خطاط رسمی کتابخانة مجلس شورای ملی و ادارة مباشرت و دارالانشاء بود.
بخش وسیعی از آثار برجای مانده از بوذری در حوزة هنر خطاطی است . گذشته از عناوین روی جلدِ بسیاری از آثار شنیداری و مکتوب موسیقی ، آثاری چون دیوان حافظ ، منتخب دیوان سعد سلمان ، جلد اول جوامع الحکایات ، کتیبه های آرامگاه سعدی و شاه خلیل الله (در تفت )، بسیاری از کتابهای درسی دبیرستانها و اسناد و کتابهای دیگر به خط اوست . در همین حال ، صفحات و نوارهای بسیاری از اجراهای اصیل موسیقی ایرانی نیز از او برجای مانده است .
گرچه بوذری بیشتر به عنوان مدرّس هنر خطاطی مشهور است ، و خود نیز مانند غالب اساتید قدیم موسیقی مایل نبود که در جامعه ، موسیقیدان شناخته شود، با اینهمه مقام او در موسیقی کمتر از خطاطی نیست . بوذری در موسیقی نیز، همانند خطاطی ، پایبند سرسخت اصول سنتی قدیم بود. وی با وجود آموختن مکتب آواز اصفهان ، نتوانست سبک اقبال آذر و مکتب آواز تبریز را ترک گوید و پیوسته از این مکتب متأثر بود . با اینهمه نباید او را نمایندة کامل مکتب تبریز دانست ، زیرا تقید او به زبان فارسی و شعر کهن و تأثر او از اصول سنتی هنر خطاطی ، نوعی انضباط و انسجام در بافت و ساخت سلیقة هنری او پدید آورد که سبک او را از سبک افراد شاخص تُرک زبان مکتب تبریز متمایز می کند.
منبع:بنیاد ایران شناسی |